Vijfassig dubbele schoepen frezen
Het is de verdienste van Dymato uit Veenendaal dat een machine die eerder een ‘eyecatcher’ was op de AMB 2012 in Stuttgart (D) en de EMO 2013 in Hannover (D) nu ook onder spaan gedemonstreerd wordt op de Techni-Show 2014 in Utrecht. Getoond wordt het horizontale bewerkingscentrum Trunnion 80 van de Duitse machinebouwer Handtmann.
Net als tijdens de AMB wordt het vijfassig frezen van een dubbele schoepvorm voor een Pelton waterturbine gedemonstreerd. Een bezienswaardige demonstratie. Een kader bij dit artikel laat een foto zien van het werkstuk en wat verspaningsdata. Een ander kader toont de gegevens van de demo tijdens de EMO. Met het verspanen van de schoepvorm maakt Dymato het zich niet gemakkelijk: het materiaal 1.2312 is een lastig materiaal. Meevaller voor Dymato is, dat de driepunt-opstelling Trunnion het mogelijk maakt om de machine snel op de beursvloer te installeren. Een goede industriële vloer is voldoende om de machine op te stellen. Dit is mogelijk dankzij het compacte, krachtgesloten, doos-achtige gelaste machineframe van de Trunion. Theo Coffeng van Dymato: ‘’Je kunt de Trunnion bewerkingscentra in 24 uur installeren en ook binnen 24 uur verplaatsen. Totaal iets anders dan de twee tot drie maanden die je nodigt hebt om een gantry-machine goed te installeren’’. De horizontale bouwwijze van de Trunnion is een pluspunt gelet op de spaanafvoer (werkstuk staat verticaal). Handtmann levert de Trunnion in een aantal bouwgrootten: de 80, 120 en 160. Het getal verwijst naar de diameter in mm’s van de NC-rondtafel. In deze tafel bevinden de vierde en vijfde as van de machine (de roterende assen dus). De drie lineaire bewegingen voert de horizontaal opgestelde hoofdspil uit. Dit geeft een stabiele bouwwijze. Het machine bereik gaat van 850 mm x 850 mm x 700 mm voor de 80 tot 1670 mm x 1350 mm x 1100 mm voor de 160 (X x Y x Z). Er is keuze uit een aantal hoofdspillen (zie ook de spilgegevens bij de kaders): een typische aluminium spil is de HSK 63A spil met 125 kW, 30.000 min-1 en 60 Nm. Voor titaan zien we een HSK 100A met 125 kW, 6000 min-1 en 1010 Nm (de waarden gelden voor S6/40%). De grootte 80 kan 1200 kg op de draaizwenktafel opnemen. Voor de uitvoering 160 bedraagt dit 2800 kg. Je praat dus over steviges machines met een groot bereik.
Frezen van 1.2312 tijdens Techni-Show 2014 in Utrecht
De Handtmann Trunnion 80 die Dymato in Utrecht demonstreert verspaant het materiaal 40CrMnMoS8-6 (1.2312). Een lastig materiaal. Het werkstuk dat op het horizontale bewerkingscentrum vijfassig bewerkt wordt, heeft als halffabrikaat de afmetingen van 450 mm x 450 mm x 200 mm met een uitgangsmassa van 330 kg waarvan na verspaning circa 90 kg overblijft. De machine werkt tijdens de beurs met een hoofdspil met een maximaal toerental van 18.000 min-1, met een maximaal vermogen van 25kW/31 kW (S1/S6 (40%)) en een maximaal koppel van 160 Nm/197 Nm (S1/S6 (40%)).
Verspanen van schoepen voor een Pelton Turbine van 1.2312 op een Trunion 80
| Gereedschap | Diameter (mm) | Toeren |
1/minVoeding (mm/min) ap (mm)ae (mm)meskopfrees6392011002,548hogevoedingsfrees 52115047000,845hogevoedingsfrees 35136047000,630rondplaatfrees 1634802080 (semi)finish(semi)finishkogelfrees1634802080(semi)finish(semi)finish
(bron: Handtmann)
Frezen van titaanlegering TiAl6V4 tijdens EMO 2013 in Hannover
Frezen van titanium vraagt nogal wat kracht van een bewerkingscentrum. Dit bleek ook vorig najaar tijdens de EMO Hannover 2013. Handtmann demonstreerde het frezen van een pocket in de titaanlegering TiAl6V4. Het klonk als het mooie geluid van een langzame scheepsdiesel. De machine werkte tijdens EMO met een HSK 100A hoofdspil met een maximaal toerental van 14.000 min-1, met een maximaal vermogen van 45 kW/70 kW (S1/S6 (40%)) en een maximaal koppel van 275 Nm/430 Nm (S1/S6 (40%)). Voor het frezen van titaniumlegeringen is een hoog koppel nodig. Dat is het bijzondere geluid dat je hoort.
Frezen van pocket in het materiaal titanium TiAl6V4 op een Handtmann Trunion 120
| Gereedschap | Diameter (mm) | Toeren |
1/minVoeding (mm/min) ap (mm)ae (mm)egelfrees 80179794318meskopfrees 100 143186270wisselplaatboor42455504342egelfrees 40358854410volhardmetaalfrees201592589450,8
(bron: Handtmann)
Dymato op de Techni-Show 2014
Naast de Handtmann Trunnion 80 exposeert Dymato op een bijna 300 m2 grote stand in Utrecht nog een aantal andere machines. Van Hanwha de XD32H. Dit is een zeven-assige langdraaier met twintig gereedschapposities waarvan tien aangedreven. Ook leverbaar met 38 mm stafcapaciteit en als kortdraaier zonder geleidebus zodat bespaard kan worden op materiaalkosten door kleinere reststukken en ruimere maattoleranties van het uitgangsmateriaal. Wervelkoppen, zaagkoppen, frezen onder een hoek (B-as) zijn optioneel leverbaar zodat gecompliceerde producten compleet bewerkt van de machine komen. Van Mitsubishi laat Dymato twee draadvonkmachines zien: MV1200R (0,1 mm – 0,3 mm draad) en NA2400S (0,05 mm – 0,3 mm draad). Dit zijn machine met het ‘tubular drive’-systeem (verplaatsingen in het nanobereik), intelligent AT System (automatische draadinvoer zonder waterstraal) en een ‘core-hold’-functie (gevonkte contouren worden vooraf op bepaalde plekken door de operator volautomatisch te gehecht zodat deze niet naar beneden vallen). De Röders RXP500DSC op stand van Dymato is een vijfassig HSC-bewerkingscentrum. Gedemonstreerd wordt hoe hoge voedingsnelheid en nauwkeurigheid samengaan door de combinatie van een stijf machineframe, lineaire aandrijving en de door Röders ontwikkelde besturing. Van Hyundai-Wia worden driemodellen getoond: LM1800TTSY (draaimachine met dubbelspindel, twee revolvers tot 48 gereedschap posities en acht gestuurde assen inclusief Y-as), F600D (verticaal bewerkingscenturm met geïntegreerd palletwisselsysteem) en de LV450R. De laatste machine is een verticale draaibank met aangedreven gereedschappen voor werkstukken tot 465 mm diameter. Het is een machine voor schijfvormige producten.